متن صحبت‌های محمد اشرف غنی، رئیس جمهوری اسلامی افغانستان در کنفرانس خبری

02 Mart, 2020

 

رئیس جمهور: همکاران عزیز رسانه ­ها وهموطنان عزیز!

 اولتر از همه، تحفۀ پیشوای بشریت را خدمت تان تقدیم می‌کنم. السلام  وعلیکم و رحمت الله و برکاته.

دیروزِ؛ یک روز مهم بود. امضای موافقتنامه میان ایالات متحده امریکا و گروه طالبان، یک گام مهم در پروسه صلح کشور ما است. حضور وزیر دفاع ایالات متحده امریکا و سکرترجنرال ناتو در افغانستان و(صدور) اعلامیه‌ی مشترک بیانگر ادامه تعهدات جامعه جهانی براساس معاهدات دو جانبه و چند جانبۀ، با مردم افغانستان است.

دولت جمهوری اسلامی افغانستان، همگام با جامعه جهانی وحمایت مردم افغانستان، پروسه صلح را با تدبیر و دقت لازم به پیش خواهد برد. به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی افغانستان، به مردم عزت‌مند خود اطمینان میدهم که برای برقراری صلح پایدار و حفظ ارزش­های جمهوری اسلامی افغانستان، از هیچ نوع تلاش خودداری نخواهیم کرد.

د افغانستان عظیم ولس سره ژمنه کوم چې د سولې د پروسې په برخه کې د ټولنې د ټولو اقشارو او سیاسي جریانونو سره یو ځای په متحده توگه پرمخ‌ځو. زموږ یووالې د سولې د پروسې د بریا لیتوب ضامن دی. مننه ډیرښه راغلاست او دا نوی ځای (تالار) به انشاالله تعالی موږ او تاسې  په دوامداره توگه ترې گټه پورته کړو.

خبرنگار: جناب رئیس صاحب، از آغاز گفت‌وگوهای صلح تا اکنون گروه طالبان حکومتی را که شما در رأس آن قرار دارید، به عنوان ادارۀ کابل عنوان می کنند، ادارۀ کابل به زعم طالبان و حکومتی است که شما در رأس آن استید، آیا هنوزهم آماده‌اید، که با گروه طالبان به طرف مذاکره بروید؟ بحث دوم، آیا واقعاً حکومت افغانستان برای رهایی ۵۰۰۰ زندانی گروه طالبان در بدل رهایی ۱۰۰۰ نیروهای افغان آماده است؟

رئیس جمهور: میدان جنگ، میدان تبلیغات است؛ هرکس می‌خواهد طرف مقابل خود را کوچک بسازد. جمهوری اسلامی افغانستان، اگر اداره کابل می بود؛ من می‌توانستم ۸۹ بار به ولایات افغانستان سفر کنم؟ از کدام نقطۀ افغانستان نیست که مردم ولسوالی­های ما( به کابل) تشریف نمی‌آورند؟ اگر من شاروال کابل می‌بودم، تمام ولسوال­های کشور به این‌جا می‌آمدند؟ تمام مدیران امنیت افغانستان بار اول در تاریخ افغانستان با من دیدن نکردند؟ اگر من شاروال کابل می‌بودم، یعنی مربوط اداره کابل می‌بودم (نمایندگان) ۳۴ شورای ولایتی کشور در ظرف سه روز برای مشوره به کابل می‌آمدند؟ این‌ها فکر دوباره کنند و اگر ما ادارۀ کابل می‌بودیم، ۸ ولسوالی را در ظرف ۷ ماه گذشته چطور از این‌ها آزاد کردیم؟

در یک دور نو استیم. امید است با احترام به اراده مردم افغانستان صحبت کنند.

 که فکر کوي چې ولس د افغانستان ورسره ده، دا گز او دا میدان! راشئ ولس ته دې ځان وړاندې کړي. زه خوستاسې مخکې کېنم، ستاسو پوښتنو ته ځواب درکوم، مولوي صاحب هیبت الله حاضر دی چې ستاسې پوښتنې ته ځواب درکړي؟ چېری دی؟ آدرس یې چېرې دی؟ چېرته اوسېږي؟ نو ضرور ده چې موږ او تاسې فکر وکړو.

هیچ نوع تعهدی برای رهایی ۵۰۰۰ زندانی وجود ندارد، ما بار بار این موضوع را به صورت شفاف با داکتر صاحب خلیلزاد و تمام مقامات دیگر شریک ساختیم. این حق قانونی وجز اراده مردم افغانستان است. (رهایی زندانیان) تقاضا شده، این جز اجندای مذاکرات قرار گرفته می­تواند، اما پیش­شرط بوده نمی­تواند. موضوع حسن نیت در این باره مطرح نیست. از جهتی؛ ملت افغانستان باید اعتماد داشته باشد کسی که رها می‌شود، در مقابل این ملت ایستاد­گی نمی­کند، دوباره به سلاح مراجعه نمی­کند. از نگاه تخنیکی تنها رها کردن ۱۰۰ نفر وقت کار دارد، چه مانده‌ به ۵۰۰۰ نفرِ

 هیات ابتدایی تماس، به خاطر این (دوحه) رفتند که اجندا را تعیین کنند. از این‌ها هم گوش می‌کند و ازما هم گوش می‌کنند. موضوعات عمده بحث است. این ساحۀ؛ بحثی که بین امریکا و طالبان شده محدود است ساحۀ بحثی که بین دولت جمهوری اسلام افغانستان، و طالبان شود، وسیع است. ما باید بتوانیم بر سریک اجندای که انعکاس اساسی از خواست­های مردم می­کند، به نتیجه برسیم و بعد از آن به مذاکرات جدی برویم.

خبرنگار:  څو ورځې مخکې مو یو جرگه درلودله د بي بي­سي، هلته د طالبانو پخوانۍ غړی عبدالشکور مطمین و. نو ما ته مخامخ یې ویل چې اوس ښځو ته چې کومه فضا په افغانستان کې جوړه شوې ده هغه طالبانو ته د منلو وړ نه ده. د امریکا او طالبانو ترمنځ خو هوکړه وشوله خو تر دې دمه افغان ښځې اندیښمنې دي چې په تېرو ۱۸ کلونو کې کومې لاسته راوړنې چې دوی لري، هغه به څنگه کیږي؟

رئیس جمهور: ډیره مننه! محترمې خورې، د افغانستان ولسمشر یو وگړۍ نه دی، هر وگړۍ د افغانستان حق لري چې هر څه و وایي. د افغانستان ولسمشر حدود د افغانستان اساسي قانون تعیین کړې، زه نه د لومړي فصل د قانون اساسي نه تېرېدای شم؛ نه د دوم فصل نه؛ ځکه اساسي قانون کې په واضح توگه دا ذکر شوې چې نه د نظام شکل او نه بنیادي حقوق د افغانستان د اوسیدونکو چې هغه کې په وضاحت ویل شوې چې ښځې او نران مساوي دي، زه په دغه ارزښتونو دریږم تر اخرینې دقیقې پورې چې زه مسوولیت لرم او دلته زموږ او تاسو کار بل دی، دا تاسې ټول چې دلته کیناستلې یي باید هر یو مو د ښځو د حقوقو خاص استازې شی. د ښځو په حقوقو باندې ودریږئ ځکه د ښځو د حقوقو نه که تېر شوی سبا له نورو حقوقو نه تېریږی. آزادي د بیان هم د دوی د منلو وړ نه ده؛ اما غواړې چې د آزادي د بیان نه تېر شو. خبره مې څه ده. موږ وایو چې موږ اکثریت د افغانستان د ولس نه استازیتوب کوو. اکثریت  ولس د افغانستان خپل اوچت آواز پورته کړي چې موږ شاته نه ځو. بله خبره، ۴۰ کاله مو له لاسه ورکړل. په جنگ مو تېر کړل، په جگړې مو تېر کړل، په مهاجرتونو کې مو تېر کړل، په بربادیو باندې. که ښځې د افغانستان بېرته ملا ونه تړي، دا وطن به څنگه اباد کړو؟ موږ باید د ۴۰ کالو جبران وکړو. هغه چټکتیا د حرکت چې په کار ده باید ضروري ورباندې فکر وکړي. د سولې سره انشاالله تعالی حد اقل ۳ میلیونه مهاجر به بېرته راځي. که دوی ته موږ زمینه د ژوند برابر نکړو، که دوی په افغانستان کې واقعاْ ځان ارامه ونه بولي، نو خو سبا بله نارامي راځي. ځکه هم د افغانستان د مېرمنو او هم د افغانستان د ښاغلو، د اغلو او ښاغلو یو صف پکار دی او بل دا چې موږ باید داسې اقدامات وکړو چې د ښځو موقف ورځ په ورځ پیاوړي شي. دا ټول راځي د اسلام د مبارک دين په قرائت کی او د سولې د لویې جرگې په تالار کې جناب استاد سیاف هغه قرائت در کړ چې د خلفای راشدین د زمانې ده. حضرت بي بي خدیجه لویه ­ترینه تاجره د خپل وخت په ټوله عربستان کې او شاید له لس­و مهمو تاجرانو نه په نړۍ کې وی؟ دا حق د مالکیت، حق د ځمکې مالکیت، د کور؛ دا ۱۴۰۰ کاله مخکې تاسو ته نه دي درکړل شوي؟ دلته ضرور ده چې د علمای کرام چې تاسې سره به یو صف کې درېدلې دي، اسلامي حقوق باندې راشي، دا چې څادر اغوندې، دا زموږ عرف او رواج ده؛ اما دا که څوک مو کار ته پرې نږدي او وزیرانې نه شې، سفیرانې نه شې، نور کارونه ونه شي ، دا د منلو وړ نه ده، خلاف د قانون اساسي ده.

خبرنگار:  خوشحال استم که در ظرف پنج سال گذشته این جا برای دومین بار(شما را) در یک نشست خبری می‌بینم. دو تا پرسش را مطرح می‌کنم، اول در باره هیات گفت وگو کننده، نمی‌دانم برایش حکومتی بگویم یا میان افغانی، دراین که با طالبان می‌نیشینند، آیا در آن احزاب و جریان‌های سیاسی هم است، یا تنها حکومت است. دوم این‌که جایگاه طالبان را در نظام آینده کجا بیبنیم؟

رئیس جمهور: کنایه را گرفتم، بعد از این دوامدار می‌شود (کنفرانس‌های خبری)

 هیات؛هیات جمهوری اسلامی افغانستان است. هیاتی که می‌رود، از ارزش‌های جمهوری اسلامی  افغانستان دفاع می‌کند.

چند نقطه بینادی مطرح است، خدمت تان می‌گویم، چون در این هفته مشوره‌های سرتاسری در این باره انجام می‌شود.

 نقطه اول موثریت است؛ تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد که اگر از هشت نفر هیات بزرگ باشد، هیات‌های مختلف در آن ایجاد می‌شود، بنابراین، باید موثریت در نظر گرفته شود.

دوم مشارکت؛ جامعه ما متنوع است، ابعاد مختلف داریم، قوم‌های برابر وخواهر و برادر داریم. جریان‌های سیاسی داریم، ما باید بتوانیم که همه این‌ها را زیر یک محور بیآوریم.

سوم صلاحیت‌؛ صلاحیت هیات را کابل تعین می‌کند، هیات؛ هیاتی نیست که صلاحیت مطلق داشته باشد. صلاحیت نسبی و حدود این‌ها (هیات) تعین می‌شود، تمام عرف بین المللی و صد پیمان بین‌المللی را شخصاً مطالعه کردیم. یک مقاله طویل در سال ۲۰۰۸نوشته کردم، در سال ۲۰۱۰ هم یک مقاله من موجود است. همچنان در این اواخر حد اقل چهارده کتاب را خواندم، که راه موثریت و مشارکت را چطور حل می‌کنیم.

هیات که می‌رود، اول باید انعطافی باشد. پشنهاد این است که باید همه روی آن به موافقه برسیم. فرض کنید سیزده یا چهاده نفر را گرفتید و تنها همین تعداد رفت تمام فشار سر اینها می باشد. انعطافی به این معنا است که وقتی که اجندا تعین شد، چند نفر به صورت دوامدار به صورت حافظه باقی بماند، دیگران نظر به موضوع، طور مثال، وقتی که قرآئت دین مبین اسلام مطرح است، علمای بزرگ داریم، ما خو شش نفرعالم نداریم، عالمه‌ها داریم. عالمان بسیار قوی داریم، که در آن بخش بتوانند  وقتی که سر رهایی زندانیان صحبت می‌کنیم، که جز موافقه ما می‌باشد، همه چیز تخصصی و حقوقی است، تمامی این‌ها موجود باشد، تا بتوانیم به صورت  واضح نقاط را به همین ترتیب بیاوریم.

نقطه دیگر بدنه است؛ یک بدنه قوی در پایتخت باید وجود داشته باشد، که از تمام اقشار و از نسل‌ها نمایندگی کند، ۷۴ فیصد (نفوس) ما از ۳۰ سال پایین اسنتد.

من که از هفتاد به زودی به هفتاد و یک می‌رسم، از اقلیت بسیار کوچک سنی نمایندگی می‌کنم. بنا بر این سلیقه‌های مختلف در این‌جا باشد، نقطه کلیدی در این است که مشارکت معنای این را دارد که یک دیگر را قبول کنیم و یک دیگر را بپذیریم.

 نوع تصمیم‌ گیری، این که چی قسم برسریک شورای عالی یا نام دیگری به نتیجه می‌رسیم، که در آن نمایندگی وجود داشته باشد. مشوره‌ها شده، نقاط مخلتف  در این هفته مورد بحث قرار می‌گیرد، تا بتوانیم هیاتی را داشته باشیم که از کل مردم افغانستان نمایندگی کرده بتواند.

سوال دوم تان، جایگاه نتیجه مذاکرات است. جایگاه از قبل تعین شده نمی‌تواند، هدف چیست؟ هدف این است که جریان نظامی؛ اگر کلمات بی‌طرف را استعمال کنیم، باید به یک جریان سیاسی مبدل شود. این‌که  به چه شکل به نتیجه می‌رسیم، ابعاد مختلف این باید دیده شود. چیزی که در میز مذاکره مطرح می‌شود، قبلاً باید حدود اش مورد بحث بنیادی قرار نگیرد. در نتیجه باید به نتیجه برسیم.

و نقطه اخیر صلاحیت است؛ صلاحیت هیات از این خاطر محدود است، که تصمیم گیرنده اخیر طبق قانون اساسی افغانستان ، پارلمان، لویه جرگه ویا نظرسنجی عام است.

در این‌جا باید وضاحت کامل داشته باشیم؛ قوه اجراییه نقش این را دارد، که یک مسوده به موافقت نامه برسد، و اگر این مسوده را ما بخیر افغانستان دانستیم، این را پیشنهاد می‌کنیم، اما تصمیم اخیری را باید ملت بگیرد. چون دیروز هم ما خدمت تان عرض کردیم، در بخش که به انگلیسی صحبت کردم، مردم ما بالای صلح اجماع دارند، سر قیمت صلح اجماع ندارند.

خود تان در همین تالار نظریات مختلف ندارید؟ باید این همه مورد بحث قرار گیرد، بیایید بگویم که یک اجماع واضح  و یک موافقت داشته باشیم.

ضرورت  چیست؟ اگر شفافیت نباشد، موافقت نامه که در پشت پرده امضاء شود، فردا جنبه عملی اش، مشکلات اساسی خواهد داشت.

خبرنگار: په همدې مسلې باندې چې نهه ورځې ورته پاتې دي، چې بین‌الافغانی مذاکرات پیل شي، څومره به وتوانېږئ چې تاسې دغه هیات وټاکئ. له ټولو اقشارو، او هرسیاسی جریان دا هیله لري چې په دې خبرو گې گډون وکړي.

د حوت په شلمه مذاکرات پیلېږي، او په نولسم د حوت ستاسې د لوړې مراسم دي، ایا تاسې حلف ترسره کوي؟

رئیس جمهور:

په څلورو ورځو کې مې ټول افغانستان اورکم ته اماده نه کړ. په درې ورځو کې مې ټول افغانستان اوربند ته اما ده نه کړ. لږ څه تاسې هم باور وکړئ. دا نه ده چې نن مشورې شروع شوې دي، ولې دا هیات مو پخوا اعلان نه کړ؟ ځکه موږ باید یقین درلودلی وای چې مخکې ځو.  استعجالیت چې وي افغانان زر نتېجې ته رسېږي، او انشالله زر نتیجی ته رسیدلی شو. باورمند یم چې هغه معیارونه مې درته کېښودل، او ضرور ده چې موږ نتیجې ته فکر وکړو، دې ټولو خویندو او وروڼو نه چې قطر ته د مفاهمې مجلس ته ولاړل پوښتنه وکړئ چې ایا طالبان یې د مذاکرې له نظره اماده پیدا کړل، که نه  نو باید یو هیات ولیږو چې تاسې استازیتوب په قدرت وکړی.  او د مونږ آزادی زمونږ قوت ده ،  مونږ چاته پوښتنه وکړه چې ولې مونږ آماده نهیو، ما ورته وویل؛ مونږ صلاحیت ورکړه جرمنانو ته،

دوم زه باورمند یم چې هر افغان چې په جمهوریت باورمند ده، له افغانستان نه به استازیتوب کوي. مونږ باید یو د بل باندې باورمنده اوسو. غیړه خلاص کوو او نتیجې ته رسیړو. هدف د تاوتریخوالی ختمول دي، که اورکم باندې مونږ دریدلای نه واې، اته میاشتې مخې  د اورکم خبرې نه وو او نه اوربند ته دومره جدی تدابیر وو. موقف هم تینگ کوو او اصولي کوو، چې نتیجې ته یی ورسوو، انشاالله چې نتیجې ته رسیږو. او اوحلف کیږي.

خبرنگار: روز گذشته توافق‌نامه ای که با طالبان امضا شد، به نام امارت اسلامی طالبان امضا شد و در این رابطه نظر تان را می خواستم و دیگر اینکه شماری از سیاسیون می‌گویند که در صورت رسیدن به صلح باید حکومت موقت و حکومت مصالحه و تحت نام‌های دیگر ساخته شود. نظر شما در این مورد چیست؟ فکر نمی‌کنید که خواست  طالبان برای رهایی 5000 زندانی شان بحیث یک پیش شرط در روند مذاکرات بن بست ایجاد نمی‌کند؟

رئیس جمهور: شرط گذاشتن جز توافق‌نامه نیست، در اعلامیۀ مشترک ما وضاحت دارد که در آنجا تنها تسهیل بحث صورت گرفته می‌تواند و این جزی است که هیچ کس دولت افغانستان را مجبور کرده نمی‌تواند، اگر ما به نتیجه برسیم که در طول مذاکرات حس اعتماد ایجاد شده می‌تواند و آن نقطۀ دیگر است. اما فعلا اعتماد ندارم.

نقطۀ دوم، چون جمله بسیار طویل بود که استعمال شده است، کلمۀ امارت کلمه‌ای است که طالبان برای خود استعمال کرده اند. و بار بار در توافق‌نامهء شان با امریکا تکرارشده که این (امارت) دولت نیست وبحیث دولت شناخته نشده و موقفی دیگری نیست، جز این که  یک فرد بالای خود گذاشته است.

یک قصه است که یکی از وزرای داخله به دارالمجانین رفته و مردم را دیده بود، برای شان گفته بود که من وزیر داخله استم و به دیدن تان آمده ام. چند نفر آنان گفته بود، خوب است که برای بیعت آمده یی و من پادشاۀ افغانستان استم. خود را پادشاه خواندن، پادشاۀ افغانستان شده نمی‌تواند. ضرور است که در این بخش تفکیک وجود داشته باشد. مرجع تعین واعلام ریاست جمهوری افغانستان کمیسیون مستقل انتخابات افغانستان است. هیچ کس خود را رئیس جمهور اعلان کرده نمی‌تواند و حکومت‌های موقت و غیره …. من گفتم که آزادی فردی در افغانستان مورد اعتماد است.و مشارکت در انتخابات یک امر سیاسی است که در آن هرکس بخت آزمایی می‌کند، من هم در دفعۀ اول رای کم آوردم و این یک روندی است که باید بالایش افتخار کنیم، از کل کاندیدان من ابراز امتنان می‌کنم و اما دیدید که ما به اندازه ای گذشت داشتیم که کسانی که  یک و نیم تا سه هزار رای به دست اوردند عین حق را دادیم که به رئیس جمهور افغانستان دادیم. کمیسیون‌ها را من تعین نکرده ام. یاد تان باشد که (همان جلسه) در پیش روی تمام ملت افغانستان یکی از کاندیدان محترم از من سوال کرد، در زمان جلسه  که رئیس صاحب چه می‌گویید ومن برایش گفتم که رئیس این جلسه نیستم ومن بحیث یک کاندیدا استم.

جمهوری ما طبق فرمایش قانون اساسی افغانستان است، به مذاکرات اصولی به نمایندگی از جمهوری اسلامی افغانستان رفته می توانیم، شما تصمیم بگیرید که طرح‌های دیگر عملی شوند که مورد قبول ملت است و جز آزادی است.

سوال: شما پیشتر گفتید که البته دیروز هم به آن اشاره ای داشتید، که بالای صلح اجماع است و اما بالای قیمت اجماع نیست، اگر در گفت‌وگوهای صلح با طالبان هیآت دولت افغانستان با طالبان به توافق برسند آیا شما حاضر هستید، به خاطر رسیدن به صلح از کرسی تان کنار بروید؟

رئیس جمهور: تعیین کرسی‌من از صلاحیت هیات نیست، اگر این را لویه جرگه افغانستان از من درخواست کند، این حرف دیگری است، این صلاحیت از هیأت نیست. من فرد نیستم و اشرف غنی یک روز از شما معاش نگرفته است، یک بلست زمین دولتی را نگرفته ام و یک بلست زمین دولتی را به کس ندادیم، و هزاران جریب زمینی که از خانواده برای من آمده است و پشت از او هم نگشتیم، حتا زمین‌های مادرکلانم غصب شد ومن  صدای خود را بلند نکرده ام. امروز من مدافع طفل افغان، زن افغان و شهروندان افغان استم. ضرورت واضح است که ما برسر جمهوریت تمرکز کنیم، نه برسر رئیس جمهور؛ اگر جمهوریت وجود نداشته باشد ،رئیس جمهور چه معنا می‌دهد. ما و شما ده میلیون مهاجر دوباره به افغانستان نیامدیم، چهار میلیون ما در چند سال گذشته پس نیامدیم و پس چه ما را متحد می سازد؛ قانون اساسی، حقوق شهروندی ما، این تقاضا را پیش از وقت مطرح نکنید. در طول این مذاکرات دیده باشید، آیا خواست ملت افغانستان که تقلیل قابل پیمایش خشونت و اوربند بود عملی شد یا خیر. اگر ما مذاکرات اصولی نمی‌داشتیم، شما یک  روز از من حرفی شنیدید که منافع ملی را به خطر انداخته باشم. اما مذاکرات ما برای همیشه از موقف ملی مردم افغانستان برخوردار بود و نمایندگی از مردم افغانستان می‌کرد. این ضرورت واضح است که این بار را به منزل و صلح را به نتیجه برسانیم. امید است که جواب تان را داده باشم و این حرف به گونه ای مطرح می‌شود که این سلیقۀ شخصی است. از این خاطر خدمت تان باز هم می‌گویم، کسانی که می‌خواهند، همه چیز را جع به جمهوریت را ببخشند،  این صلاحیت و مسؤولیت را از کجا به دست آورده اند؟ من این صلاحیت را ندارم و من نه پادشاۀ غیر مسؤول و نه کدام دیکتاتور استم . حدود صلاحیت من را قانون اساسی افغانستان و ارادۀ این ملت عظیم تعین کرده است. ارادۀ ملت را من تمثیل می‌کنم تا اهداف ملت را بجای بیاورم. شخص من … هرکس می‌رود پیش خداوند (ج) خدا کند که از کرونا سالم بمانیم.

خبرنگار: طالبان تاکید دارند که امریکایی‌ها پذیرفته اند که زندانیان شان رها می‌شوند، اگر امریکا بخواهد آن‌ها رها می‌شوند؟

رئیس جمهور: این صلاحیت امریکا نیست، این حق خود ارادیت افغانستان است، ما با امریکا

برسر ‌رهایی این زندانیان موافقه نداریم، به وضاحت کامل برایتان تکرارمی‌کنم این صلاحیت جمهوری اسلامی افغانستان است، تنها و تنها در چهارچوب مذاکره همه جانبه این موضوع مورد بحث قرار گرفته می‌شود.بسیار واضح است، ایالات متحده امریکا تسهیل می‌کند، تسهیل معنی تصمیم را ندارد از جناب محترم داکتر صاحب خلیل‌زاد، از تمام همکاران امریکایی بپرسید وضاحت کامل دارد.

خبرنگار: مردم افغانستان هفته کاهش خشونت‌ها را تجربه کردند، سرنوشت کاهش خشونت‌ها چه خواهد شد؟ آیا ادامه خواهد یافت یا خیر؟ دوم این که مذاکرات میان طالبان و امریکایی‌ها بسیار پیچیده بود  آیا مذاکرات بین طالبان و افغان‌ها چقدر پیچیده و تا چه اندازه زمان‌گیر خواهد بود؟

رئیس جمهور: بلی، اورکم ادامه داده می‌شود وهدف ما این است که به اوربند تبدیل شود. جنرال میلر که مسوول تطبیق آن از طرف امریکا است به وضاحت به طالبان آشکار ساخته که این جز توقعات است و اگر ازاین عدول شود، این‌ها حالتی مشروطی را که به صورت واضح برای شان گذاشته شده است نقض خواهند کرد.این تاکید واضح ما بود .

جنگ و مذاکره برای ملت افغانستان بسیار سخت است که قابل درک باشد، هفت ماه پیش هم این مطرح بود به اساس تاکید اساسی ما تغییر کرد وحال باید برویم از اورکم به اوربند.مذاکره به هردو طرف تعلق دارد، امید است که وضاحت  کامل باشد، ما با احترام رفتار می‌کنیم موضوعات ما موضوعات کلیدی ملت افغانستان است. آن‌ها موضوعات خود را بیاورند به یک جدول واضح فهرست مذاکرات به نتیجه برسیم وبعد از آن به نحو مذاکره.

از سخت ترین مسائل شروع می‌کنید از آسانترین شروع می کنید، به یک ترتیب میایید این دو طرف، در این بخش خوشبختانه تجارب زیاد بین المللی وجود دارد. تسهیل کننده های بی‌طرف بین‌المللی وجود دارد که این رشته را به حیث یک رشته بشناسند و حال تنها سلیقه نیست؛ درس‌های هر موضوع از موضوع دیگر فرق دارد، اما بالای انواع مذاکرات تجربه کافی وجود دارد، تیم ما همه را مد نظر خواهد گرفت و امید است که تیم آن‌ها هم اینرا مورد نظر بگیرد تشکر از همه شما به خیر باشید.#

رئیس جمهور: همکاران عزیز رسانه ­ها وهموطنان عزیز!

 اولتر از همه، تحفۀ پیشوای بشریت را خدمت تان تقدیم می‌کنم. السلام  وعلیکم و رحمت الله و برکاته.

دیروزِ؛ یک روز مهم بود. امضای موافقتنامه میان ایالات متحده امریکا و گروه طالبان، یک گام مهم در پروسه صلح کشور ما است. حضور وزیر دفاع ایالات متحده امریکا و سکرترجنرال ناتو در افغانستان و(صدور) اعلامیه‌ی مشترک بیانگر ادامه تعهدات جامعه جهانی براساس معاهدات دو جانبه و چند جانبۀ، با مردم افغانستان است.

دولت جمهوری اسلامی افغانستان، همگام با جامعه جهانی وحمایت مردم افغانستان، پروسه صلح را با تدبیر و دقت لازم به پیش خواهد برد. به نمایندگی از دولت جمهوری اسلامی افغانستان، به مردم عزت‌مند خود اطمینان میدهم که برای برقراری صلح پایدار و حفظ ارزش­های جمهوری اسلامی افغانستان، از هیچ نوع تلاش خودداری نخواهیم کرد.

د افغانستان عظیم ولس سره ژمنه کوم چې د سولې د پروسې په برخه کې د ټولنې د ټولو اقشارو او سیاسي جریانونو سره یو ځای په متحده توگه پرمخ‌ځو. زموږ یووالې د سولې د پروسې د بریا لیتوب ضامن دی. مننه ډیرښه راغلاست او دا نوی ځای (تالار) به انشاالله تعالی موږ او تاسې  په دوامداره توگه ترې گټه پورته کړو.

خبرنگار: جناب رئیس صاحب، از آغاز گفت‌وگوهای صلح تا اکنون گروه طالبان حکومتی را که شما در رأس آن قرار دارید، به عنوان ادارۀ کابل عنوان می کنند، ادارۀ کابل به زعم طالبان و حکومتی است که شما در رأس آن استید، آیا هنوزهم آماده‌اید، که با گروه طالبان به طرف مذاکره بروید؟ بحث دوم، آیا واقعاً حکومت افغانستان برای رهایی ۵۰۰۰ زندانی گروه طالبان در بدل رهایی ۱۰۰۰ نیروهای افغان آماده است؟

رئیس جمهور: میدان جنگ، میدان تبلیغات است؛ هرکس می‌خواهد طرف مقابل خود را کوچک بسازد. جمهوری اسلامی افغانستان، اگر اداره کابل می بود؛ من می‌توانستم ۸۹ بار به ولایات افغانستان سفر کنم؟ از کدام نقطۀ افغانستان نیست که مردم ولسوالی­های ما( به کابل) تشریف نمی‌آورند؟ اگر من شاروال کابل می‌بودم، تمام ولسوال­های کشور به این‌جا می‌آمدند؟ تمام مدیران امنیت افغانستان بار اول در تاریخ افغانستان با من دیدن نکردند؟ اگر من شاروال کابل می‌بودم، یعنی مربوط اداره کابل می‌بودم (نمایندگان) ۳۴ شورای ولایتی کشور در ظرف سه روز برای مشوره به کابل می‌آمدند؟ این‌ها فکر دوباره کنند و اگر ما ادارۀ کابل می‌بودیم، ۸ ولسوالی را در ظرف ۷ ماه گذشته چطور از این‌ها آزاد کردیم؟

در یک دور نو استیم. امید است با احترام به اراده مردم افغانستان صحبت کنند.

 که فکر کوي چې ولس د افغانستان ورسره ده، دا گز او دا میدان! راشئ ولس ته دې ځان وړاندې کړي. زه خوستاسې مخکې کېنم، ستاسو پوښتنو ته ځواب درکوم، مولوي صاحب هیبت الله حاضر دی چې ستاسې پوښتنې ته ځواب درکړي؟ چېری دی؟ آدرس یې چېرې دی؟ چېرته اوسېږي؟ نو ضرور ده چې موږ او تاسې فکر وکړو.

هیچ نوع تعهدی برای رهایی ۵۰۰۰ زندانی وجود ندارد، ما بار بار این موضوع را به صورت شفاف با داکتر صاحب خلیلزاد و تمام مقامات دیگر شریک ساختیم. این حق قانونی وجز اراده مردم افغانستان است. (رهایی زندانیان) تقاضا شده، این جز اجندای مذاکرات قرار گرفته می­تواند، اما پیش­شرط بوده نمی­تواند. موضوع حسن نیت در این باره مطرح نیست. از جهتی؛ ملت افغانستان باید اعتماد داشته باشد کسی که رها می‌شود، در مقابل این ملت ایستاد­گی نمی­کند، دوباره به سلاح مراجعه نمی­کند. از نگاه تخنیکی تنها رها کردن ۱۰۰ نفر وقت کار دارد، چه مانده‌ به ۵۰۰۰ نفرِ

 هیات ابتدایی تماس، به خاطر این (دوحه) رفتند که اجندا را تعیین کنند. از این‌ها هم گوش می‌کند و ازما هم گوش می‌کنند. موضوعات عمده بحث است. این ساحۀ؛ بحثی که بین امریکا و طالبان شده محدود است ساحۀ بحثی که بین دولت جمهوری اسلام افغانستان، و طالبان شود، وسیع است. ما باید بتوانیم بر سریک اجندای که انعکاس اساسی از خواست­های مردم می­کند، به نتیجه برسیم و بعد از آن به مذاکرات جدی برویم.

خبرنگار:  څو ورځې مخکې مو یو جرگه درلودله د بي بي­سي، هلته د طالبانو پخوانۍ غړی عبدالشکور مطمین و. نو ما ته مخامخ یې ویل چې اوس ښځو ته چې کومه فضا په افغانستان کې جوړه شوې ده هغه طالبانو ته د منلو وړ نه ده. د امریکا او طالبانو ترمنځ خو هوکړه وشوله خو تر دې دمه افغان ښځې اندیښمنې دي چې په تېرو ۱۸ کلونو کې کومې لاسته راوړنې چې دوی لري، هغه به څنگه کیږي؟

رئیس جمهور: ډیره مننه! محترمې خورې، د افغانستان ولسمشر یو وگړۍ نه دی، هر وگړۍ د افغانستان حق لري چې هر څه و وایي. د افغانستان ولسمشر حدود د افغانستان اساسي قانون تعیین کړې، زه نه د لومړي فصل د قانون اساسي نه تېرېدای شم؛ نه د دوم فصل نه؛ ځکه اساسي قانون کې په واضح توگه دا ذکر شوې چې نه د نظام شکل او نه بنیادي حقوق د افغانستان د اوسیدونکو چې هغه کې په وضاحت ویل شوې چې ښځې او نران مساوي دي، زه په دغه ارزښتونو دریږم تر اخرینې دقیقې پورې چې زه مسوولیت لرم او دلته زموږ او تاسو کار بل دی، دا تاسې ټول چې دلته کیناستلې یي باید هر یو مو د ښځو د حقوقو خاص استازې شی. د ښځو په حقوقو باندې ودریږئ ځکه د ښځو د حقوقو نه که تېر شوی سبا له نورو حقوقو نه تېریږی. آزادي د بیان هم د دوی د منلو وړ نه ده؛ اما غواړې چې د آزادي د بیان نه تېر شو. خبره مې څه ده. موږ وایو چې موږ اکثریت د افغانستان د ولس نه استازیتوب کوو. اکثریت  ولس د افغانستان خپل اوچت آواز پورته کړي چې موږ شاته نه ځو. بله خبره، ۴۰ کاله مو له لاسه ورکړل. په جنگ مو تېر کړل، په جگړې مو تېر کړل، په مهاجرتونو کې مو تېر کړل، په بربادیو باندې. که ښځې د افغانستان بېرته ملا ونه تړي، دا وطن به څنگه اباد کړو؟ موږ باید د ۴۰ کالو جبران وکړو. هغه چټکتیا د حرکت چې په کار ده باید ضروري ورباندې فکر وکړي. د سولې سره انشاالله تعالی حد اقل ۳ میلیونه مهاجر به بېرته راځي. که دوی ته موږ زمینه د ژوند برابر نکړو، که دوی په افغانستان کې واقعاْ ځان ارامه ونه بولي، نو خو سبا بله نارامي راځي. ځکه هم د افغانستان د مېرمنو او هم د افغانستان د ښاغلو، د اغلو او ښاغلو یو صف پکار دی او بل دا چې موږ باید داسې اقدامات وکړو چې د ښځو موقف ورځ په ورځ پیاوړي شي. دا ټول راځي د اسلام د مبارک دين په قرائت کی او د سولې د لویې جرگې په تالار کې جناب استاد سیاف هغه قرائت در کړ چې د خلفای راشدین د زمانې ده. حضرت بي بي خدیجه لویه ­ترینه تاجره د خپل وخت په ټوله عربستان کې او شاید له لس­و مهمو تاجرانو نه په نړۍ کې وی؟ دا حق د مالکیت، حق د ځمکې مالکیت، د کور؛ دا ۱۴۰۰ کاله مخکې تاسو ته نه دي درکړل شوي؟ دلته ضرور ده چې د علمای کرام چې تاسې سره به یو صف کې درېدلې دي، اسلامي حقوق باندې راشي، دا چې څادر اغوندې، دا زموږ عرف او رواج ده؛ اما دا که څوک مو کار ته پرې نږدي او وزیرانې نه شې، سفیرانې نه شې، نور کارونه ونه شي ، دا د منلو وړ نه ده، خلاف د قانون اساسي ده.

خبرنگار:  خوشحال استم که در ظرف پنج سال گذشته این جا برای دومین بار(شما را) در یک نشست خبری می‌بینم. دو تا پرسش را مطرح می‌کنم، اول در باره هیات گفت وگو کننده، نمی‌دانم برایش حکومتی بگویم یا میان افغانی، دراین که با طالبان می‌نیشینند، آیا در آن احزاب و جریان‌های سیاسی هم است، یا تنها حکومت است. دوم این‌که جایگاه طالبان را در نظام آینده کجا بیبنیم؟

رئیس جمهور: کنایه را گرفتم، بعد از این دوامدار می‌شود (کنفرانس‌های خبری)

 هیات؛هیات جمهوری اسلامی افغانستان است. هیاتی که می‌رود، از ارزش‌های جمهوری اسلامی  افغانستان دفاع می‌کند.

چند نقطه بینادی مطرح است، خدمت تان می‌گویم، چون در این هفته مشوره‌های سرتاسری در این باره انجام می‌شود.

 نقطه اول موثریت است؛ تجربه بین‌المللی نشان می‌دهد که اگر از هشت نفر هیات بزرگ باشد، هیات‌های مختلف در آن ایجاد می‌شود، بنابراین، باید موثریت در نظر گرفته شود.

دوم مشارکت؛ جامعه ما متنوع است، ابعاد مختلف داریم، قوم‌های برابر وخواهر و برادر داریم. جریان‌های سیاسی داریم، ما باید بتوانیم که همه این‌ها را زیر یک محور بیآوریم.

سوم صلاحیت‌؛ صلاحیت هیات را کابل تعین می‌کند، هیات؛ هیاتی نیست که صلاحیت مطلق داشته باشد. صلاحیت نسبی و حدود این‌ها (هیات) تعین می‌شود، تمام عرف بین المللی و صد پیمان بین‌المللی را شخصاً مطالعه کردیم. یک مقاله طویل در سال ۲۰۰۸نوشته کردم، در سال ۲۰۱۰ هم یک مقاله من موجود است. همچنان در این اواخر حد اقل چهارده کتاب را خواندم، که راه موثریت و مشارکت را چطور حل می‌کنیم.

هیات که می‌رود، اول باید انعطافی باشد. پشنهاد این است که باید همه روی آن به موافقه برسیم. فرض کنید سیزده یا چهاده نفر را گرفتید و تنها همین تعداد رفت تمام فشار سر اینها می باشد. انعطافی به این معنا است که وقتی که اجندا تعین شد، چند نفر به صورت دوامدار به صورت حافظه باقی بماند، دیگران نظر به موضوع، طور مثال، وقتی که قرآئت دین مبین اسلام مطرح است، علمای بزرگ داریم، ما خو شش نفرعالم نداریم، عالمه‌ها داریم. عالمان بسیار قوی داریم، که در آن بخش بتوانند  وقتی که سر رهایی زندانیان صحبت می‌کنیم، که جز موافقه ما می‌باشد، همه چیز تخصصی و حقوقی است، تمامی این‌ها موجود باشد، تا بتوانیم به صورت  واضح نقاط را به همین ترتیب بیاوریم.

نقطه دیگر بدنه است؛ یک بدنه قوی در پایتخت باید وجود داشته باشد، که از تمام اقشار و از نسل‌ها نمایندگی کند، ۷۴ فیصد (نفوس) ما از ۳۰ سال پایین اسنتد.

من که از هفتاد به زودی به هفتاد و یک می‌رسم، از اقلیت بسیار کوچک سنی نمایندگی می‌کنم. بنا بر این سلیقه‌های مختلف در این‌جا باشد، نقطه کلیدی در این است که مشارکت معنای این را دارد که یک دیگر را قبول کنیم و یک دیگر را بپذیریم.

 نوع تصمیم‌ گیری، این که چی قسم برسریک شورای عالی یا نام دیگری به نتیجه می‌رسیم، که در آن نمایندگی وجود داشته باشد. مشوره‌ها شده، نقاط مخلتف  در این هفته مورد بحث قرار می‌گیرد، تا بتوانیم هیاتی را داشته باشیم که از کل مردم افغانستان نمایندگی کرده بتواند.

سوال دوم تان، جایگاه نتیجه مذاکرات است. جایگاه از قبل تعین شده نمی‌تواند، هدف چیست؟ هدف این است که جریان نظامی؛ اگر کلمات بی‌طرف را استعمال کنیم، باید به یک جریان سیاسی مبدل شود. این‌که  به چه شکل به نتیجه می‌رسیم، ابعاد مختلف این باید دیده شود. چیزی که در میز مذاکره مطرح می‌شود، قبلاً باید حدود اش مورد بحث بنیادی قرار نگیرد. در نتیجه باید به نتیجه برسیم.

و نقطه اخیر صلاحیت است؛ صلاحیت هیات از این خاطر محدود است، که تصمیم گیرنده اخیر طبق قانون اساسی افغانستان ، پارلمان، لویه جرگه ویا نظرسنجی عام است.

در این‌جا باید وضاحت کامل داشته باشیم؛ قوه اجراییه نقش این را دارد، که یک مسوده به موافقت نامه برسد، و اگر این مسوده را ما بخیر افغانستان دانستیم، این را پیشنهاد می‌کنیم، اما تصمیم اخیری را باید ملت بگیرد. چون دیروز هم ما خدمت تان عرض کردیم، در بخش که به انگلیسی صحبت کردم، مردم ما بالای صلح اجماع دارند، سر قیمت صلح اجماع ندارند.

خود تان در همین تالار نظریات مختلف ندارید؟ باید این همه مورد بحث قرار گیرد، بیایید بگویم که یک اجماع واضح  و یک موافقت داشته باشیم.

ضرورت  چیست؟ اگر شفافیت نباشد، موافقت نامه که در پشت پرده امضاء شود، فردا جنبه عملی اش، مشکلات اساسی خواهد داشت.

خبرنگار: په همدې مسلې باندې چې نهه ورځې ورته پاتې دي، چې بین‌الافغانی مذاکرات پیل شي، څومره به وتوانېږئ چې تاسې دغه هیات وټاکئ. له ټولو اقشارو، او هرسیاسی جریان دا هیله لري چې په دې خبرو گې گډون وکړي.

د حوت په شلمه مذاکرات پیلېږي، او په نولسم د حوت ستاسې د لوړې مراسم دي، ایا تاسې حلف ترسره کوي؟

رئیس جمهور: